نقطه ابتدایی آموزش یونیکس - بخش دوم

لاگین کردن

برای لاگین کردن در یونیکس و لینوکس طبیعتا شما باید دارای یک نام کاربری و رمز عبور باشید. بعد از لاگین کردن و وارد کردن نام کاربری و رمز عبور باید محیطی شبیه به محیط زیر ظاهر بشه:

login : amrood
amrood's password:
Last login: Sun Jun 14 09:32:32 2009 from 62.61.164.73
$

در حالت خط فرمان اگر شکل $ نشون داده شد یعنی شما توسنتید با حساب کاربری معمولی که بعضی دسترسی ها رو هم شاید نداشته باشه لاگین کنید و اگر شکل # دیده شد یعنی شما کاربر ریشه هستید که همه دسترسی های ممکن رو دارید.

فرمان تاریخ و تقویم

محیطی که شما بهش وارد شدید دارای دستورهای فراوانیست. مثلا یکی از آنها دستور cal هست که تقویم رو به شما نشون میده:

$ cal
     June 2009
Su Mo Tu We Th Fr Sa
    1  2  3  4  5  6
 7  8  9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30
$

نقطه ابتدایی آموزش یونیکس - بخش اول

یونیکس چیست؟

یونیکس یک سیستم عامل است که شامل دسته ای از برنامه هاست که بین کامپیوتر و کاربر نقش لینک را بازی میکند. برنامه های کامپیوتری که به منابع سیستم تخصیی داده شده اند را سرجمع سیستم عامل یا kernel میگویند.

این ارتباطات بین کاربر و سیستم عامل از طریق واسطی به نام shell صورت میگیرد که به صورت command line می باشد. این فرمان ها از طریق شل برای کرنل ترجمه میشوند.

* یونیکس در اصل در سال ۱۹۶۹ توسط کارمندان گروه AT&T مانند Ken Thompson, Dennis Ritchie, Douglas McIlroy,  و Joe Ossanna در آزمایشگاه Bell نوشته شد.

* نسخه های فراوانی از یونیکس شامل Solaris Unix و AIX و HP Unix و BSD و دیگر نسخ ها هم اکنون در بازار موجود می باشند و به صورت رایگان میتواند در دسترس عموم قرار گیرد.

* چندین کابر به طور همزمان میتوانند از یونیکس استفاده کنند که این قابلیت را به اصطلاح سیستم multiuser میگویند.

* هر کاربر نیز میتواند به تنهایی چندین برنامه را تحت یونیکس اجرا کند که به این قابلیت multitasking گفته میشود.

ساختار یونیکس

این نمایی ابتدایی از سیستم یونیکس می باشد:

تایپ همزمان فارسی و انگلیسی در Libre Office

شاید خیلی ها کار کردن با Liber Office در اوبونتو رو کمی سخت بدونن. مثلا ممکنه که ندونیم چه طور میشه از لایبر آفیس جوری استفاده کرد که در یک گزارش بشه هم از کلمات انگلیسی و هم از کلمات فارسی استفاده کرد. من در این بخش قصد دارم راحتی این کار رو به شما بگم:

کافیه که بعد از باز کردن لایبر آفیس از منوی tools گزینه options رو بزنید و سپس روی گزینه language کلیک کنید و از منوی کشویی local settings گزینه persian رو انتخاب کنید و دیگه به باقی گزینه ها کاری نداشته باشید و ok رو بزنید:

آموزش نصب پلاگین flash در اوبونتو و دبین

برای نصب این پلاگین در اوبونتو ابتدا باید اون رو نصب کنید:

sudo apt-get install pepperflashplugin-nonfree

ممکنه بعد از نصب این بسته ی پیغامی برای شما ظاهر بشه و اسم یک سری بسته رو به شما بده و بگه که نیازی نیست تا این بسته ها دیگه نصب باشه روی سیستم. بعد از تین پیغام شما میتونید از دستور زیر اون ها رو به طور خودکار حذف کنید که البته خود من این کار رو نکردم:

sudo apt-get autoremove

بعد از اون هم شما فقط نیاز دارید تا دستور زیر رو توی ترمینال وارد کنید:

sudo update-pepperflashplugin-nonfree --install

حالا دیگه شما پلاگین فلش رو نصب شده روی اوبونتو دارید.

آپگرید کردن ابونتو ۱۲.۰۴ بدون استفاده از DVD

اگر شما نسخه اوبونتو ۱۲.۰۴ رو روی سیستمتون دارید و از اون استفاده میکنید و اگر میخواین اون رو ارتقا بدید دو راه وجود داره:

۱) اول اینکه یا استفاده از DVD اون رو نصب کنید.

۲) روش دوم که قراره من راجع به اون صحبت کنم روشی هست که با استفاده از مخازن اوبونتو و از طریق اینترنت ممکن هست.

گذاشتن پسورد برای grub

اگر شما با سیستم عامل لینوکس در یک شرکت کار میکنید قطعا دوست ندارید که شخصی بتونه به اطلاعات سیستمتون دسترسی root داشته باشه.  چون اگر روی گرابتون پسوردی نذارید میشه از طریق گراب دسترسی  root روی سیستمتون گرفته بشه.برای رعایت کردن این مساله نیازه تا روی گراب ماشینتون حتما رمز عبور قرار بدید. حتما سعی کنید بعد از خوندن این مطلب برای امن تر کردن سیستمتون اقدام کنید.

برای این کار باید مراحل زیر رو دنبال کنید:

۱) مرحله اول انتخاب پسورد هست که روی گراب باید قرار داده بشه. برای این کار ترمینال رو باز کنید و دستور زیر رو بزنید:

sudo grub-mkpasswd-pbkdf2

رفع مشکل در هنگام ssh زدن در لینوکس

با سلام .

امروز با این مطلب در خدمتتون هستم که گاهی ممکنه بخوایم ssh بزنیم اما با پیغامی روبه رو میشیم که از ما میخواد تا ssh key رو تغییر بدیم...

مجوزهای دسترسی در لینوکس

یکی از قابلیت های لینوکس multi-user بودن اون هست. به نظر میرسه توضیح مجوزهای دسترسی در لینوکس که به این مطلب هم مربوط میشه بی فایده نباشه :

از آنجایی که لینوکس یک سیستم عامل چند کاربره یا Multiuser می باشد و در هر لحظه بیش از یک کاربر می توانند از سیستم استفاده کنند ، این نکته بسیار ضروری است که بتوانیم این کاربران را مدیریت و از لحاظ سطح امنیتی آنها را محدود کنیم تا در آینده دچار مشکلات امنیتی نشویم. برای درک مفهوم مجوزهای دسترسی ما در ابتدا به معرفی مفاهیم اصلی مانند کاربر و گروه و سپس به بررسی نحوه ی مدیریت کاربران خواهیم پرداخت.

I. کاربران در لینوکس 
در لینوکس سه دسته ی مختلف از کاربران وجود دارند:
۱. کاربر ریشه یا root
۲. کاربر ساده
۳. کاربران سیستمکاربر اصلی یا SuperUser با نام root شناخته می شود که بر تمام سیستم کنترل کامل داشته و بالاترین سطح دسترسی یک سیستم را دارا می باشد و قابل ذکر است که این کاربر با شناسه ی کاربری یا UserID به شماره ی ۰ شناخته می شود.
کاربر ساده می تواند وارد سیستم شود و کارهای معمولی یک کاربر را انجام دهد. هر کاربر یک دایرکتوری به نام دایرکتوری خانگی یا HomeDirectory دارد که اغلب در home/ و با نام کاربری آن کاربر می باشد و نیز یک شل دارد که در اکثر مواقع bin/bash/ میباشد. این کاربران به منابع سیستم دسترسی ندارند به این معنی که نمی توانند تنظیمات کلی سیستم مثلا سرویس دهنده های وب را تغییر دهند (مگر آنکه کاربر ریشه این مجوز را برای آنها صادر کند). بنابراین این کاربران نمی توانند به سیستم آسیبی برسانند و یا فایل های سیستمی را پاک یا تغییر دهند. در لینوکس هر سیستمی علاوه بر یک کاربر ریشه حداقل یک کابر ساده نیز دارد تا کار های معمولی و حتی کارهای کاربر خانگی توسط این کاربر ساده انجام گیرد تا از آسیب دیدن سیستم جلوگیری شود. (این آسیب می تواند پاک شدن یک فایل سیستمی به دلیل نا آشنایی کاربر ساده باشد.)

کاربران سیستم هرگز Login نمی کنند. حساب های کاربری یا Account های این کاربران برای کارهای خاص استفاده می شود. این کاربران معمولا دایرکتوری خانگی نیز ندارند. نمونه ای از این کاربران ٬ کاربران ftp ، apache ،lp می باشند. کاربر ftp برای دسترسی بی نام (Anonymous) یا همان بدون نام کاربری و پسورد استفاده می شود یا کاربرapache معمولا برای مدیریت درخواست های HTTP استفاده می شود. (البته در برخی توزیع های لینوکس این کاربر nobody یا www-data می باشد.)برای دیدن لیستی از کاربران موجود در سیستم (هر سه دسته ی بالا) می توانید فایل etc/passwd/ را ببینید. در این فایل هر خط نشان دهنده ی یک کاربر می باشد و اطلاعات مربوط به کاربر در مقابل آن کاربر نمایش داده می شود.